ಋಗ್ವೇದಸಂಹಿತಾ – ಭಾಗ – ೧೮ – ತೃತಿಯಾಷ್ಟಕದ ೬ – ೭ – ೮ ನೇ ಅಧ್ಯಾಯಗಳು
ವಿಷಯಾನುಕ್ರಮಣಿಕೆ
ಮೂರನೆಯ ಅಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಆರನೆಯ ಅಧ್ಯಾ: ಅವಾಸೃಜಂತ ಎಂಬ ಹತ್ತೊಂಭತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ಪೀಠಿಕೆ — ವಾಮದೇವಋಷಿಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪರಿಚಯ
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಚಿತ್ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ನಾನಾರ್ಥಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಗ
ಇಂದ್ರನು ವೃತ್ರಾಸುರನನ್ನು ಪೌರ್ಣಮಾಸಿಯ ದಿವಸ ಸಂಹಾರಮಾಡಿದನೆಂಬ ವಿಚಾರ ಇತ್ಯಾದಿ
ಸ್ವರವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಅರ್ಥವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುವುದೆಂಬ ವಿಚಾರ
ವೃತ್ರಾಸುರವಧವಿಚಾರ (ಐತರೇಯಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮತ್ತು ತೈತ್ತಿರೀಯಸಂಹಿತೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ)
ತುರ್ವೀತಿ, ವಯ್ಯ ಎಂಬುವರ ವಿಷಯ
ಇಂದ್ರನು ಅಗ್ರು ಎಂಬ ಕನ್ಯೆಯ ಪುತ್ರನಾದ ಪರಾವೃಕ್ತನೆಂಬುವನನ್ನು ಹುತ್ತದಿಂದ ಕಾಪಾಡಿದ ವಿಚಾರ
ನು ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ನಾನಾರ್ಥಗಳು
ನ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಪ್ರಯೋಗ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗಳು
ಆ ನ ಇಂದ್ರಃ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಶ್ವಘ್ನಿ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಸೃಣಿ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ
ಮೊಷ್ಕೇವಲ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಮಂತ್ರಗಳ ವಿವರಣೆ (ಐತರೇಯಬ್ರಾಹ್ಮಣದಲ್ಲಿರುವಂತೆ) ಇಂದ್ರನು ಪ್ರಜಾಪತಿಯ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವುದು — ಪ್ರಜಾಪತಿಗೆ ಕಃ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣ — ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನ ಹವಿರ್ಭಾಗವು
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಯಾಜ್ಯಾಹೋಮದ ವಿಷಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವೋಪಾಖ್ಯಾನವು
ಇಂದ್ರನ ಪತ್ನಿಯಾದ ಪ್ರಾಸಹಾದೇವಿಯ ಕಥೆ
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಧಾಯ್ಯಾಮಂತ್ರದ ಪೂರ್ವೇತಿಹಾಸ
ರಾಜನು ಶತ್ರುಸೇನೆಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಬಗೆ
ವಿರಾಟ್ಛಂದಸ್ಸಿನ ಯಾಜ್ಯಾಮಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳಿಗೂ ಹವಿರ್ಭಾಗವಿರುವುದು
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿರಾಟ್ ಛಂದಸ್ಸಿಗಿರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಋಕ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಮಂತ್ರಗಳು
ಋಕ್ಕುಗಳಿಗೂ ಸಾಮಕ್ಕೂ ಇರುವ ನಿಕಟಸಂಬಂಧವು
ಸಾಮಗಾನಮಾಡುವ ಋತ್ವಿಜರು ಏತಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರು ಋಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಿ ಗಾನಮಾಡುವರು
ಋಕ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಮಂತ್ರಗಳ ಐದುವಿಧ ಪ್ರಭೇದಗಳು
ಈ ಎರಡು ವಿಧವೂ ವಿರಾಟ್ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವುದು
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರದ ಐದು ವಿಭಾಗಗಳು
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವರವಿಶೇಷಗಳು
ನಿಷ್ಕೇವಲ್ಯಶಸ್ತ್ರದ ಸ್ತೋತ್ರಿಯ, ಅನುರೂಪ, ಧಾಯ್ಯಾ ಸಾಮಪ್ರಗಾಥ ಮತ್ತು ನಿವಿದ್ಧಾನೀಯ ಸೂಕ್ತಗಳು
ಆ ಯಾತ್ವಿಂದ್ರಃ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಯನ್ನ ಇಂದ್ರೋ ಜುಜುಷೇ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ಕಥಾ ಮಹಾಮವೃಧತ್ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತಮೂರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕಾ ಸುಷ್ಟುತಿಃ ಶವಸಃ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತನಾಲ್ಕನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ಕೋ ಅದ್ಯ ನರ್ಯಃ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತೈದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಅಹಂ ಮನುರಭವಂ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತಾರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಗರ್ಭೇನು ಸನ್ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತೇಳನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ತ್ವಾ ಯುಜಾ ತವ ಎಂಬ ಇಪ್ಪತ್ತೆಂಟನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಆ ನಃ ಸ್ತುತಃ ಎಂಬ ಇತ್ತತ್ತೊಂಭತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ನಕಿರಿಂದ್ರ ತ್ವತ್ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕಯಾ ನಶ್ಚಿತ್ರಃ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತೊಂದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಆ ತೂ ನ ಇಂದ್ರ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತೆರಡನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಮೂರನೆಯ ಅಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಏಳನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯ: ಪ್ರ ಋಭುಭ್ಯೋ ದೂತಂ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತಮೂರನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ಋಭುರ್ವಿಭ್ವಾ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತನಾಲ್ಕನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಇಹೋಪ ಯಾತ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತೈದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಅನಶ್ವೋ ಜಾತಃ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತಾರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಉಪ ನೋ ವಾಜಾಃ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತೇಳನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಉತೋ ಹಿ ವಾಂ ಎಂಬ ಮೂವತ್ತೆಂಟನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಆಶುಂ ದಧಿಕ್ರಾಂ ಎಂಬ ಮೂವತೊಂಭತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ದಧಿಕ್ರಾವ್ಣ ಇದು ಎಂಬ ನಲವತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ, ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಹಂಸಃ ಶುಚಿಷತ್ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿನ ವಿಶೇಷವಿನಿಯೋಗ
ಈ ಋಕ್ಕಿನ ಪ್ರತಿಪದಕ್ಕೂ ವಿಶೇಷಾರ್ಥವಿವರನೆ — ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ಆದಿತ್ಯಪರವಾದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಐತರೇಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದಲ್ಲಿ ಈ ಋಕ್ಕನ್ನು ಹಂಸವತೀ ಋಕ್ಕೆಂದು ಕರೆದು ಇದರ ಅರ್ಥ ವಿವರಣೆ ಮಾಡಿರುವುದರ ವಿಮರ್ಶೆ
ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಯಾಸ್ಕರ ನಿರ್ವಚನ
ಈ ಋಕ್ಕಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ Wilson ಎಂಬ ಪಂಡಿತನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಇತ್ಯಾದಿ
ಇಂದ್ರಾ ಕೋ ವಾಂ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೊಂದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಮಮ ದ್ವಿತಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೆರಡನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕ ಉ ಶ್ರವತ್ಕತಮಃ ಎಂಬ ನಲವತ್ತಮೂರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ತಂ ವಾಂ ರಥಂ ಎಂಬ ನಲವತ್ತನಾಲ್ಕನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಏಷ ಸ್ಯ ಭನುಃ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೈದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಅಗ್ರಂ ಪಿಬಾ ಮಧೂನಾಂ ಎಂಬ ನಲವತ್ತಾರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ವಾಯೋ ಶುಕ್ರೋ ಅಯಾಮಿ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೇಳನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ವಿಹಿ ಹೋತ್ರಾ ಅವೀತಾ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೆಂಟನೆಯ ಸೂಕ್ತ —
ಇದಂ ವಾಮಾಸ್ಯೇ ಎಂಬ ನಲವತ್ತೊಂಭತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಯಸ್ತಸ್ತಂಭ ಸಹಸಾ ಎಂಬ ಐವತ್ತನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ಪೀಠಿಕೆ — ಬೃಹಸ್ಪತಿದೇವತೆಯ ವಿಷಯವಿಮರ್ಶೆ
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಏವಾ ಪ್ರಿತ್ರೇ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿನ ವಿಶೇಷವಿನಿಯೋಗ
ಪುರೋಹಿತಪ್ರಶಂಸಾ — ಪುರೋಹಿತನ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳು (ಐತರೇಯಬ್ರಾಹ್ಮಣದಲ್ಲಿರುವಂತೆ)
ಪುರೋಹಿತನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಯಜ್ಞಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ರಾಜನನ್ನು ಅಗ್ನಿಯು ರಕ್ಷಿಸುವನು
ಪುರೋಹಿತನ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇತ್ಯಾದಿ — ಮೂರುವಿಧ ಪುರೋಹಿತರು ಪುರೋಹಿತಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಇರುವ ಅರ್ಹತೆ — ಪುರೋಹಿತನನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ರಮ ಇತ್ಯಾದಿ
ಮೂರನೆಯ ಅಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಎಂಟನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವು: ಇದಮು ತ್ಯತ್ಪುರುತಮಂ ಎಂಬ ಐವತ್ತೊಂದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಪ್ರತಿ ಷ್ಯಾ ಸೂನರೀ ಎಂಬ ಐವತ್ತೆರಡನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ತದ್ದೇವಸ್ಯ ಸವಿತುಃ ಎಂಬ ಐವತ್ತಮೂರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಅಭೂದ್ದೇವಃ ಎಂಬ ಐವತ್ತನಾಲ್ಕನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕೋ ವಸ್ತ್ರಾತಾ ಎಂಬ ಐವತ್ತೈದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಅದಿತಿಯೆಂಬ ದೇವತೆಯ ವಿಷಯ — ಅದಿತಿಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ವಿಶೇಷಣಗಳು
ಅದಿತಿಯ ಮೂಲರೂಪದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ Roth ಮತ್ತು Max – Muller ಎಂಬ ಪಂಡಿತರು ತಿಳಿಸಿರುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು
ಅದಿತಿಯು ಆದಿತ್ಯರ ಮಾತೆ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು
ಅದಿತಿಗೂ ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೂ ತಾದಾತ್ಮ್ಯಭಾವವಿದೆಯೇ
ಅದಿತಿಯು ಪೃಥ್ವಿಗಿಂತಲೂ ಬೇರೆಯಾದ ದೇವತೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಆಧಾರಗಳು
ಅದಿತಿ ಮತ್ತು ದಿತಿ
ವಿಶ್ವಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ದೇವತಾತತ್ತ್ವವೇ ಅದಿತಿಯು
ಅದಿತಿಯು ಪಾಪವನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸತಕ್ಕ ದೇವತೆ
ವಿಶ್ವನಿಯಾಮಕಳಾದ ಅದಿತಿಯೂ ಸಹ ಇತರ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿತಳಾದವಳು ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳು
ಋಗ್ವೇದ ಹತ್ತನೆಯ ಮಂಡಲದ ೭೨ನೆಯ ಸೂಕ್ತದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿತವಾಘಿರುವಂತೆ ವಿಶ್ವಸೃಷ್ಟಿಯ ಕರಮ — ಅದಿತಿ, ದಕ್ಷ, ಆದಿತ್ಯರು ಮತ್ತು ಇತರ ದೇವತೆಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿಸ್ವರೂಪ
ಮಹೀ ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವೀ ಎಂಬ ಐವತ್ತಾರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಯ ಪತಿನಾ ವಯಂ ಎಂಬ ಐವತ್ತೇಳನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸಮುದ್ರಾದೂರ್ಮಿಃ ಎಂಬ ಐವತ್ತೆಂಟನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಇತ್ಯಾದಿ
ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಪಾರ್ಥಿವಾಗ್ನಿ, ವೈದ್ಯುತಾಗ್ನಿ, ಘೃತ, ಆಪಃ ಮೊದಲಾದ ದೇವತೆಗಳ ಪರವಾದ ವಿವರಣೆಯು
ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಯಾಸ್ಕರ ನಿರ್ವಚನವು
ಚತ್ವಾರಿಶೃಂಗಾಃ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಯಾಸ್ಕರ ನಿರ್ವಚನವು
ಚತ್ವಾರಿಶೃಂಗಾಃ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಅಗ್ನಿ ಪರವಾದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ
ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಸೂರ್ಯನ ಪರವಾದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ
ಅಭಿಪ್ರವಂತ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿಗೆ ಯಾಸ್ಕರು ಹೇಳಿರುವ ನಿರ್ವಚನವು
ಧಾಮಂತೇ ವಿಶ್ವಂ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿನ ದಿಶೇಷಾರ್ಥವಿವರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಐದನೆಯ ಮಂಡಲವು
ಪೀಠಿಕೆ — ಮಂಡಲದ್ರದ್ಟೃವಾದ ಅತ್ರಿಋಷಿಯ ಪರಿಚಯ
ಐದನೆಯ ಮಂಡಲದ ಋಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ದೃಷ್ಟವಾದ ಋಕ್ಕುಗಳ ವಿವರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಅತ್ರಿಋಷಿಯ ಪರಿಚಯ
ಈ ಮಂಡಲದ ಮೊದಲನೆಯ ಸೂಕ್ತದ ದ್ರಷ್ಟೃಗಳಾದ ಬುಧ, ಗವಿಷ್ಠಿರ ಎಂಬ ಋಷಿಗಳ ಪರಿಚಯ
ಅಗ್ನಿದೇವತೆಯ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವರ್ಣನೆ
ಅಗ್ನಿಯ ಕರ್ಮಗಳು
ಅಗ್ನಿಯು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅವಿತುಕೊಂಡಿದ್ದಾಗ ದೇವತೆಗಳು ಅವನನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅವನೊಡನೆ ಸಂಭಾಷಾಣೆ ನಡೆಸಿದ ವಿವರ (ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಋ. ಸಂ. ೧೦ – ೫೧ನೇ ಸೂಕ್ತ)
ಅದೇ ವಿಷಯವರ್ಣನೆಯು — ತೈತ್ತಿರೀಯ (ಯಜುರ್ವೇದ) ಸಂಹಿತೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ
ಅಗ್ನಿಯ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಮೂರು ಸ್ಥಾನಗಳು
ಅಗ್ನಿಗೆ ಇರುವ ದ್ವಿಜನ್ಮಾ, ಭೂರಿಜನ್ಮಾ ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಶೇಷಣಗಳ ವಿವರಣೆ
ಅಗ್ನಿಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಗುಣಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ವಿಶೇಷಣಗಳು
ಅಗ್ನಿಯ ದಿವ್ಯಕರ್ಮಗಳು
ಅಗ್ನಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರಲ್ಲಿಟ್ಟಿರುವ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸಂಬಂಧ
ಅಗ್ನಿಗೂ ಇಂದ್ರನಿಗೂ ಇರುವ ಸಾಹಚರ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿ
ಅಬೋಧ್ಯಗ್ನಿಃ ಎಂಬ ಮೊದಲನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಕುಮಾರಂ ಮಾತಾ ಯುವತಿಃ ಎಂಬ ಎರಡನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ಪೀಠಿಕೆ — ಕುಮಾರಃ, ವೃಶಃ, ಜಾನಃ ಎಂಬ ಈ ಸೂಕ್ತದ್ರಷ್ಟೃಗಳಾದ ಋಷಿಗಳ ಪರಿಚಯ
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ಕುಮಾರಂ ಮಾತಾ ಯುವತಿಃ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವ ಕಥಾಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮವೇದದ ಶಾಟ್ಯಾಯನರ್ಬಾಹ್ಮಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವ ಪೂರ್ವೇತಿಹಾಸವಿವರಣೆಯು
ಅಗ್ನಿಗೆ ಕುರ್ಮಾಅನೆಂಭ ಹೆಷರು ಹೇಗೆ ಬಂದಿತೆಂಬ ವಿಚಾರ
ಈ ಋಕ್ಕಿಗೆ ವಿಲ್ಸನ್ ಪಂಡಿತನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ
ಉಷಸ್ಸು ಅಗ್ನಿ ಜನನಿಯೆಂಬ ವಿಚಾರ
ಅಗ್ನಿಯು ಇಂದ್ರಶಬ್ದವಾಚ್ಯನೆಂಬ ವಿಷಯಸಮರ್ಥನೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಸನುತಃ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ
ಅರಣಃ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವಿಮರ್ಶೆ
ವೃಶಋಷಿಯು ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದ ಸನ್ನಿವೇಶ
ಶುನಃ ಶೇಪೋಪಾಖ್ಯಾನದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ (ನರಮೇಧಯಜ್ಞದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ) ಕೆಲವು ಆಂಗ್ಲ ಪಂಡಿತರು ಪಡುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವು ಸರಿಯಾದುದಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿಷಯವಿಮರ್ಶೆಯು
ತ್ವಮಗ್ವೇ ವರುಣೋ ಜಾಯಸೇ ಎಂಬ ಮೂರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ತ್ವಾಮಗ್ನೇ ವಸುಪತಿಂ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸುಸಮಿದ್ಧಾಯ ಎಂಬ ಐದನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಅಗ್ನಿಂ ತಂ ಮನ್ಯೇ ಎಂಬ ಆರನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸಖಾಯಃ ಸಂ ವಃ ಎಂಬ ಏಳನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ತ್ವಾಮಗ್ನ ಋತಾಯವಃ ಎಂಬ ಎಂಟನೆಯ ಸೂಕ್ತವು —
ಸೂಕ್ತದ ವಿನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಋಷಿದೇವತಾ ಛಂದಸ್ಸುಗಳು
ತ್ವಾಮಗ್ನೇ ಮಾನುಷೀಃ ಎಂಬ ಋಕ್ಕಿನ ವಿಶೇಷ ವಿನಿಯೋಗ
ದೇವತೆಗಳು ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ದೂತನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರೆಂಬ ವಿಚಾರ — ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಹವಿಸ್ಸನ್ನು ವಹಿಸುವ ಅಗ್ನಿಗೆ ಹವ್ಯವಾಹನನೆಂದೂ, ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಕವ್ಯವನ್ನು ವಹಿಸುವ ಅಗ್ನಿಗೆ ಕವ್ಯವಾಹನನೆಂದೂ, ಯಜ್ಞಾದಿ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ರಾಕ್ಷಸರ ಬಾಧೆಯಿಂದ ಕಾಪಾಡುವ ಅಗ್ನಿಗೆ ಸಹರಕ್ಷ (ರಕ್ಷೋಹಾಗ್ನಿ) ಎಂದೂ ಅಗ್ನಿಯ ಮೂರುವಿಧ ಹೆಸರುಗಳು